Deel 1: Thuiskomen bij jezelf
Een ware uitdaging in het moderne leven
In een wereld vol constante prikkels, waarbij we voortdurend het gevoel hebben dat we op elke prikkel moeten reageren, is het een ware uitdaging om bij onszelf te blijven, laat staan om überhaupt weer tot onszelf te komen. Daarom staat deze blog in het teken van het weer thuiskomen bij jezelf in een wereld die je er juist van weerhoudt.
Het lichaam als je thuis
Het tot jezelf komen houdt in dat je weer thuis komt in je eigen lijf. Want het lichaam is jouw thuis. Je kunt het zien als de plek die je je hele leven gratis huurt en die de juiste zorg en aandacht nodig heeft, zodat je ermee actief kunt blijven deelnemen aan het leven.
Dit proces vraagt dat je daadwerkelijk in je lichaam thuis bent om de signalen op te pikken van wat je lichaam nodig heeft en er de juiste aandacht aan geeft, zodat je huis zijn levendigheid behoudt. Zo niet, dan raakt je huis verstoft onder een laag van gezondheidsproblemen.
“Het lichaam is een slim huis die uitstekend in staat is zichzelf te onderhouden, mits het daar de juiste tijd, ruimte en aandacht voor krijgt”
We zijn verhuisd naar ons hoofd
Helaas heeft het moderne leven ervoor gezorgd dat we uit ons lichaam zijn gedreven en zijn gaan wonen in ons hoofd. Zelden zijn we meer thuis in ons lichaam, en in plaats daarvan dwalen we als het ware met onze gedachten rond in de straten van de maatschappij om het daar voor elkaar te krijgen, alle prikkels proberen bij te benen en te voldoen aan alle verwachtingen. Het voelt alsof we als een “kop zonder kip” zijn gaan leven, zonder volledige verbinding met ons lichaam.
En wanneer we eindelijk een moment vinden om thuis te komen bij onszelf, kunnen we worden geconfronteerd met ons achterstallig onderhouden huis in de vorm van onrust, emoties en allerlei andere sensaties. Zeker als we een lange tijd niet thuis zijn geweest, kan het zijn dat we zijn verleerd hoe we hiermee om moeten gaan. Dit zorgt er al gauw voor dat we de “puinhoop” achterlaten door de deur weer snel dichtdoen en afleiding buiten ons huis zoeken.
Het is dan ook begrijpelijk dat de afgelopen decennia gezondheidsproblemen zijn toegenomen als gevolg van het verstoffen van ons huis.
Hoe kom je weer thuis bij jezelf?
1. Allereerst dien je vooral vaker thuis te zijn in je lichaam en weer vertrouwd te worden met je lijf.
Hiervoor is een grote rol weggelegd voor je aandacht. Je aandacht is het vermogen van je hersenen om je geest op een bepaald onderwerp te richten. Over het algemeen richting we onze aandacht meer op de onderwerpen om ons heen, dan dat we oprechte aandacht besteden aan onszelf, aan ons huis. De onderstaande afbeelding helpt om dit dieper toe te lichten:
Stel je voor dat je lichaam het middelpunt is van je leven, je thuis, waaromheen alle onderwerpen van je leven zich ontvouwen. Je aandacht is hierin als een lichtgevend balletje dat overal in dit veld naartoe kan bewegen. Waar het balletje z’n licht laat schijnen, daar ben je met je geest mee bezig. En automatisch geldt ook: waar je aandacht niet is, daar ben je dan ook niet mee bezig.
“Where your attention goes,
your energy flow”
“Waar je aandacht op richt, daar gaat je energie naartoe.” Dit is een natuurwet. Concreet betekent dit dat als je je aandacht richt op een onderwerp, bijvoorbeeld je werk, je daar energie in stopt. De Engelsen zeggen dan ook niks voor niks “pay attention”, je betaalt energie met je aandacht. Het betekent ook dat zodra je je lichaam weer aandacht geeft, je lichaam ook weer energie geeft. Hiervoor dient het lichtgevend balletje wel daadwerkelijk in je lichaam aanwezig te zijn.
Doordat het hedendaagse leven rijk is aan prikkels, wordt onze aandacht, en daarmee ook onze energie, van ons als middelpunt weggetrokken trokken. Je verlaat daarmee letterlijk jezelf. Dat is voor even prima, want we hebben simpelweg ook dingen te doen. Maar als we niet uitkijken, hopt onze aandacht rond van het ene onderwerp naar het andere, dag na dag, week na week, van mensen naar dingen, van problemen naar situaties, en weer terug naar dingen en slaan we onszelf over. Dit leidt uiteindelijk tot het feit dat we onszelf en ons lichaam, ons thuis, de broodnodige aandacht, en dus energie, vergeten te geven.
Ik weet dat het kan lijken alsof we niet genoeg tijd hebben om onszelf aandacht te geven en dat er dingen om ons heen te doen zijn die dringend moeten worden gedaan. Maar als we (onbewust) met onze aandacht en energie om ons heen blijven strooien, blijft er aan het einde van de week weinig energie voor onszelf en ons lichaam over. Op den duur worden we uitgeput, raakt het lichaam, het immuunsysteem en het zenuwstelsel van slag en kunnen er mysterieuze klachten uit voortkomen.
Richt daarom, het liefste dagelijks, bewust de aandacht even op jezelf, om jezelf weer energie te geven:
Sta, zit of lig en sluit je ogen. Koppel je aandacht los van de onderwerpen om je en richt de aandacht, het lichtgevend balletje, weer terug naar je lichaam door je handen op je buik en borst te leggen. Adem bewust wat groter in en uit en voel hoe zowel de hand op je buik als de hand op je borst zich vullen en legen met lucht.
Wat je nu doet, is weer aandacht, energie en letterlijk lucht geven aan jezelf. Je begint weer thuis te komen bij jezelf.
Merk ook op wat dit met je lichaam doet: merk je op dat je moet gapen, voel je de drang om te willen bewegen, kom je tot het besef dat je liever minder groot wilt ademen of is er iets anders wat je begint op te merken. Wat je ook opmerkt, dat is allemaal normaal en zegt iets over de behoefte van je lichaam wat het op dat moment nodig heeft; het wil ontspannen, ontladen of juist even minder hard werken. Wat je lijf ook wilt, sta het jezelf bovenal toe om dat te doen, omdat je lichaam ook aandacht nodig heeft.
Hoe kom je weer thuis bij jezelf?
2. Hiervoor dienen we ook de relatie die we met ons lichaam hebben te herzien.
Het voelt belangrijk om dit onderwerp ook te bespreken, omdat de relatie die we doorgaans met ons “huis” hebben, nogal iets ongelijkwaardigs heeft. We groeien namelijk op in een maatschappij die ons vooral een praktische relatie met ons lichaam aanleert om ermee dingen te kunnen bereiken. We zijn ons lichaam als het ware gaan beschouwen als een prestatiemachine die het moet doen en moet volgen zoals wij dat willen. Bovendien moet ons lichaam er aan de buitenkant vaak ook nog eens mooi uitzien. Maar zodra ons lichaam van binnen eens een keer wat van zich laat horen middels een fysieke of emotionele signalen, dan hebben we vaak de neiging deze signalen te negeren of er vanaf te willen komen, omdat ze niet overeenkomen met het beeld dat ons hoofd heeft van hoe ons leven zou moeten verlopen.
Hoewel we proberen onze prestatiemachine te herladen met slaap, voeding en lichaamsbeweging om het enigszins geolied te houden, zit het met zorg en aandacht “schoonmaken” er vaak niet in. We verzuimen namelijk vaak de zorg voor onze emotionele, energetische en mentale gezondheid, omdat dit vaak niet strookt met wat ons hoofd wil:
We onderdrukken bijvoorbeeld onze emoties omdat ze ons in de weg lijken te zitten met wat we in ons hoofd wil of hoe het ons is aangeleerd om ermee om te gaan. Of we komen niet toe aan onze ontlading, waardoor de opgekropte energie vast blijft zitten in ons lichaam. Evenmin gunnen we onszelf de nodige pauze niet in de mentale kamer van ons huis omdat het nog te veel wil.
Kortom, om echt een gevoel van thuiskomen bij jezelf te ervaren, mag je erkennen dat je lichaam meer is dan een prestatiemachine die het moet doen zoals hoe je hoofd wil dat het leven gaat. Het is tenslotte het enige lichaam dat je dit leven krijgt. Die heeft van alle onderwerpen in je leven daarom ook de zorgvuldigste aandacht nodig, zodat je er juist mee deel kan blijven nemen aan het leven.
“Je lichaam helpt je bij het opschonen en schoonhouden van je huis,
door het geven van signalen“
Je mag aandacht schenken aan de signalen die het lichaam je geeft en je afvragen wat het je daarmee probeert te vertellen. Let op, want het antwoord op die vraag is niet altijd het antwoord wat ons hoofd wenst. Neem de tijd om op het antwoord te handelen. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat je manieren zoekt om te ontladen, ruimte geeft aan (onverwerkte) emoties en er wellicht hulp voor zoekt, te doen wat je hart het liefste wilt doen, of jezelf simpelweg toestaan om echt even niks te hoeven doen.